آغاز تقویم با شروع دوره تاریخی و زندگی اجتماعی و کشاورزی بشر و نیاز او برای تعیین زمانبندی کشاورزی است. تقویم قمری با استفاده از اهله ماه نخستین تقویم مدون بشریست. سپس تقویم خورشیدی- قمری و آنگاه تقویم خورشیدی روی کار آمده است.
سابقه استفاده از تقویم با توجه به ثبت اهله ماه به ۳۰٬۰۰۰ سال می‌رسد. مصریان از ۴۲۴۱ قبل از میلاد اولین اقوامی بودند که از تقویم خورشیدی ۳۶۵روزه استفاده نمودند و بابلیان اولین قومی که سال را براساس دوازده ماه ۳۰روزه تعریف کرده‌اند. اقوام بابلی بعد از گذشت چند سال هر وقت متوجه می‌شدند که اختلاف تقویمشان با چهار فصل زیاد شده به تقویم خود یک یا چند ماهی اضافه می‌کردند. که شکل نسبتاً تکامل یافته آن هر شش سال یکماه اضافی بود. ژولیوس سزار در سال ۴۵ قبل از میلاد به پیشنهاد ستاره شناسی یونانی تقویم ژولینی را معرفی کرد. این تقویم براساس سال خورشیدی با طول ۳۶۵٫۲۵ روز بود.
سال ۳۶۵ روز بود و برای جبران کسر روز هر چهار سال یک روز به طول سال اضافه می شد (سال کبیسه). از آن پس تقویم میلادی مسیحی با مبدأ میلادی از آن بدست آمد که بعدها بوسیله تقویم گریگوری دقیق‌تر شد. پس از آن دقیق‌ترین تقویم در احتساب کسر دقیق سال تقویم جلالی ایرانی (۴۷۱ قمری / ۱۰۷۹ میلادی) بوجود آمد که امروزه تقویم هجری خورشیدی برآمده از آن و در محاسبات ادامه آنست.
قدیمی ترین تقویم ایرانی تقویم فرس ۳۶۵ روزه با مبدا سال ۵۰۲۵ قبل از میلاد است که با تقویم باستانی مصر مشابه بود. تقویم دینی مسلمانان و یهودیان قمری است.
سال، ماه و روز از جمله اجزای گاه‌شماری اند. مهمترین جزء گاه‌شماری و واحد آن سال می‌باشد. سال عرفی در گاه‌شمار خورشیدی با تطبیق و تعدیل سال اعتدالی بصورت ۳۶۵ روزه عادی یا ۳۶۶ روزه (کبیسه) خواهد بود. و ماه از تقسیم دوازده گانه سال بصورت معمول ۲۹ تا ۳۱ روزه خواهد بود که در مواردی ۲۸ روزه (تقویم میلادی) و یا ۳۲ روزه (تقویم هجری شمسی برجی) نیز دیده می‌شود.
گاه‌شماری با زمان متوسط یا میانگین سال، ماه و روز تنظیم می‌شود و از این جهت با گاه‌شمار نجومی متفاوت است. تنها گاه‌شماری هجری قمری هلالی و تقویم هجری شمسی برجی (قدیمی) در محاسبه ماه‌ها و سال‌ها و تقویم هجری شمسی (تقویم کنونی ایران) در محاسبه سال‌ها زمان متغیر را درنظر می‌گیرند. که مابازای آندو یکی تقویم هجری قمری قراردادی است که کاربرد جهانی دارد و دیگری تقویم هجری شمسی با سال متوسط می‌باشد که تنها از جهت پژوهشی در تطبیق تقویم ها کاربرد دارد.
در تقویم گاه برای سالهای قبل از مبدا، سال صفر نیز وجود دارد که به تقویم منجمان مشهور است. و در صورت درنظر گرفتن سال یک پیش از مبدا بجای سال صفر به تقویم مورخان مشهور است. ایندو تقویم در محاسبه سالهای پیش از مبدا گاه‌شماری یکسال با هم تفاضل دارند.اعمال سال صفر جهت تسهیل محاسبه و تطبیق گاه‌شماری هاست. تقویم مورخان در تاریخ نگاری کاربرد دارد.
منبع: www.taghvim.com
یک پاسخ
اولین کالندر یا تقویم با نشان سواستیکا مربوط به ایرانیان است شما به استاد ایرانشناس پروفسور زرتشت ستوده مراجعه کنید که به ایرانیان نگویید مبدا تقویمشان رفتن یک نفر تازی از یک بیابان به یک بیابان دیگر است الان به فرزند خود میخواهی بگویی شاهنشاه اورمزد در چه تاریخی بوده چه میگویی؟ ننگ بر تاریخ الفرار شمسی یا خورشیدی که تاریخ شکست ایرانیان است تف به این تقویم و روزگار ننگین کنونی