کمیته جایزه ترویج علم ایران به استناد مصوبه ۸۱/۰۵/۲۰ هیأت مدیره انجمن ترویج علم ایران، به منظور قدردانی از کوشش‌های مروجین علم و تشویق عموم به فعالیت و زمینه‌سازی برای ارتقای بینش و تفکر علمی در جامعه، هرساله مراسم جایزه ترویج علم را برگزار و از افراد یا سازمان‌هایی که بهترین و مؤثرترین فعالیت‌ها را برای همگانی کردن علم، گسترش اندیشه و فرهنگ علمی در ایران و کاربرد علم در هریک از سطوح زندگی اجتماعی انجام داده‌اند، تقدیر میکند.
شیوه‌نامه جایزه ترویج علم ایران
مقدمه
انجمن ترویج علم ایران به منظور قدردانی از کوشش‌های مروجان علم و تشویق عموم به فعالیت و زمینه‌سازی برای ارتقای بینش و تفکر علمی در جامعه، هرساله فراخوان مراسم جایزه ترویج علم در کانال‌های ارتباطی و رسانه‌های مرتبط به اطلاع عموم می‌رساند و براساس ضوابط زیر برگزیدگان جایزه انتخاب می‌شوند.
ماده ۱. تعاریف
ماده ۲. شرایط نامزدی جایزه ترویج علم
شخصیت‌های حقوقی و حقیقی می‌توانند نامزد دریافت جایزه شوند.
تبصره: در صورت برگزیده شدن نهادهای دولتی، فقط یادبود جایزه اهدا خواهد شد.
این جایزه به اشخاصی تعلق میگیرد که در زمان اعلان فراخوان در قید حیات باشند.
تبصره : مروجانی که فعالیت آنها از نظر کمیته داوران حائز شرایط دریافت جایزه بوده ولی در قید حیات نباشند، نشان یادبود انجمن به خانواده ایشان تعلق خواهد گرفت.
ماده ۳. چگونگی انتخاب گروه داوران
هیأت مدیره انجمن، گروه داوران را با شرایط زیر انتخاب خواهد کرد:
گروه داوران شامل ۷ کمیته خواهد بود.
داوران باید خود در زمینه ترویج علم سابقه داشته باشند.
داوران باید ضمن برخورداری از حسن شهرت ، وجهه علمی مناسب داشته باشند.
برای استمرار تجربیات گروه داوران در هر دوره، دو یا ۳ نفر از گروه داوران دوره قبل ابقا می‌شوند.
اعضای گروه داوران در زمان عضویت امکان نامزد شدن خود یا نهادی که به صورت استخدامی با آن همکاری دارند، را برای دریافت جایزه نخواهند داشت.
جلسات کمیته جایزه حداقل با حضور نصف به علاوه یک رسمیت پیدا میکند و رأی گیری نهایی نیز بر همین مبنا خواهد بود.
اسامی نامزدهایی که برای شرکت در مرحلهی نهایی پذیرفته می‌شوند، همه ساله اعلان خواهد شد.
ماده ۴. معیارهای اهدای جایزه
در اهدای جایزه معیارهایی شامل انگیزه، همت، سابقه فعالیت،گستردگی، برنامهریزی موثر، توان تأثیرگذاری دستاورد، اصالت،کارگروهی، زمینه‌سازی برای فعالیتهای علمی جوانان و نوجوانان به طور مستقیم یا غیر مستقیم در نظر گرفته میشود که در ذیل به توضیح هریک پرداخته میشود.
تبصره : برای مواردی از جمله پاندمیها و بحرانهای نوپدید قید زمان لحاظ نخواهد شد.
تبصره۱: بعضی از معیارها مرتبه صفر و یک دارند و بعضی نیز امتیازی‌اند. فعالیتهای با مرتبه صفر از دور گزینش خارج می‌شوند و سایر فعالیت‌ها براساس موارد اشاره شده در بالا، امتیاز کسب میکند.
تبصره۲: داوری درباره فعالیتهای پذیرفته شده، ابتدا به صورت غیر حضوری انجام میشود و داوران هر کدام به طور جداگانه نظر خود را در برگه‌های مخصوص اعلام خواهند کرد. سپس برای بررسی موارد اختلاف نظر و مواردی که بحث و تبادل نظر نیاز دارد و برای تصمیم‌گیری نهایی نشست‌های حضوری تشکیل خواهد شد.
ماده ۵. برنامهریزی مراسم اهدای جایزه برنامهریزی برای اهدای جایزه با تشکیل گروه سه نفره: دبیر کمیته داوران، یکی از اعضای هیأت مدیره و مسئول روابط عمومی انجمن انجام میشود.
در آخرین روز هفته ترویج علم جوایز به برندگان اهدا خواهد شد.
ماده ۶ . مشخصات جایزه جایزه شامل دو بخش یادمان و هدیه خواهد بود که بر اساس اعتبار و بودجه ممکن، در هر سال به وسیله هیأت مدیره مشخص خواهد شد.
ماده ۷ . اطلاع‌رسانی تاریخ و نتایج برگزاری باید به اطلاع همه اعضا برسد و اقدامات لازم برای انعکاس در رسانه‌ها به وسیله روابط عمومی صورت پذیرد.
ماده ۸. معرفی حوزه‌های جایزه ترویج علم بخش پیشکسوتان، بخش محیط زیست (هنریک مجنونیان)، بخش انجمن‌های علمی، سازمانها و نهادهای مروج علم، بخش رسانه، حوزه کودک(جایزه توران میرهادی)، بخش معلمان مناطق محروم (بهمن بیگی)، حوزه سلامت
ماده ۹ . به منظور مشخص نمودن روند انتخاب برگزیدگان و اهدای جایزه ترویج علم این شیوه‌نامه در ۹ ماده و ۵ تبصره به وسیله کمیته‌ی جایزهی انجمن ترویج علم ایران تهیه و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۱۳ بازنگری و تصویب شد.
جایزه ترویج علم اصولاً مبانی تشویقی دارد و نوعی ارج نهادن به فعالیت های ترویجی است و بیشتر جنبه معنوی آن حائز اهمیت است.قدمت جایزه انجمن ترویج علم از انجمن بیشتر است؛ در واقع جایزه یکی از عوامل مؤثر در شکل گیری انجمن ترویج علم ایران است.
اولین دوره (۱۳۷۷)، تالار حافظ دانشگاه کیش :
تندیس و جایزه: آقای دکتر محمد فرهاد رحیمی (به خاطر ارائه و اجرای طرح فیزیکسرا) و آقای سید حسین حیان (به خاطر طراحی و احداث موزه علوم طبیعی یزد)
لوح تقدیر: آقای پرویز شهریاری و آقای عبدالحسین مصحفی (مدیر مسئول نشریه پیکان)
قدردانی: باشگاه دانش پژوهان و انتشارات فاطمی
دومین دوره (۱۳۷۸)، تالار حافظ دانشگاه کیش:
تندیس و جایزه: بنیاد زیرک زاده (به خاطر فعالیت در ایجاد مرکزی برای آشنا نمودن نوجوانان ،جوانان و کلیه افراد علاقه مند به مفاهیم و دستاورد های علم و فناوری) و خانم صدیقه صابردل (به خاطر تلاش در تهیه مجموعهای برای آموزش جانبی که منجر به بروز خلاقیت و استعدادهای کودکان و نوجوانان می شود.)
لوح تقدیر: آقای محمدرضا حریری (موزه علم بابل) و آقای مهندس احمد منصوری (انتشارات فرهنگان)
قدردانی: موزه افشار و آقای محمد‌‌علی جوادی (شهردار وقت اصفهان) و آقای عبدالکریم بابا‌رضا (شهردار وقت منطقه ۶)
سومین دوره (۱۳۷۹)، تالار حافظ دانشگاه کیش:
تندیس و جایزه: شورای کتاب کودک و فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، جمعیت زنان حمایت از محیط زیست
لوح تقدیر: آقای سپهر اردکانی( موزه مردمشناسی اردکان)، آقای فرید کاردان، آقای سید مرتضی خلخالی ( موزه پست و مخابرات)
چهارمین دوره (۱۳۸۰)، دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف:
تندیس و جایزه: مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا(به خاطر فعالیت از سال ۱۳۷۳ برای ایجاد تحول در نگرش جامعه نسبت به رشد،تکامل و آموزش و پرورش کودکان پیش از دبستان در سراسر ایران)
لوح تقدیر ویژه: آقای مهندس محمدرضا یزدان پناه فدایی (مدیر عامل سابق سازمان منطقه آزاد کیش)
لوح تقدیر: آقای دکتر جعفریان و خانم ام‌البنین بنی هارونی
پنجمین دوره (۱۳۸۱)، تالار شهرداری اصفهان :
تندیس و جایزه: خانه ریاضیات اصفهان(به خاطر فعالیت در اشاعه دانش ریاضی و ایجاد بستر مناسب برای آموزش های غیر رسمی)
لوح تقدیر ویژه: آقای دکتر حسین میرشمسی
لوح تقدیر: آقای اسفندیار معتمدی، انجمن ریاضی ایران، شرکت پکتوس، مجله دانش و مردم، مجله نجوم
ششمین دوره (۱۳۸۲)، تالار انجمن آثار و مفاخر فرهنگی:
تندیس و جایزه: خانم سهیلا فرخی(دبیر آموزش و پرورش و پژوهشگر)، (به خاطر فعالیت برای شوق انگیز کردن امر آموزش و تأسیس موزه علوم زیستی در بناب)
لوح تقدیر: آقای دکتر محمود بهزاد (به خاطر کوشش برای اشاعه علوم گوناگون و ترجمه بیش از ۸۰ کتاب ارزشمند)
آقای میرزا جلیلی (به خاطر کوشش برای شوق انگیز کردن امر آموزش،ایجاد تحول در برنامه ریزی و تألیف کتاب های ریاضی)
آقای محمدحسن خوشنویس ( به خاطر کوشش برای تشکیل و توسعه دفتر پژوهشهای فرهنگی ،برنامه ریزی،انتشار آثار ارزشمند برای اشاعه علم و آشنا کردن نسل جوان با ایران)
آقای احمد خواجه نصیر طوسی (به خاطر کوشش برای تدوین نخستین کتاب های علوم در دوره راهنمایی و تدوین آثار ارزشمند برای ایجاد جذابه در درس علوم برای نسل جوان)
آقای علی رووف (به خاطر کوشش برای ایجاد تحول در نگرش معلمان و تدوین آثار ارزشمند برای نسل جوان)
آقای دکتر سیاوش شهشهانی (به خاطر کوشش برای راه اندازی اولین ارتباط اینترنت در ایران،بسط و توسعه آن در حیطه
و گسترش آن) آموزش عالی ،راه اندازی نام دامنه ایران به صورت
هفتمین دوره (۱۳۸۳)، تالار انجمن آثار و مفاخر فرهنگی:
تندیس و جایزه: مؤسسه مادران امروز (به خاطر کوشش در ارج نهادن به فعالیت های خودجوش فرهنگی و طرح مباحث مربوط به سلامت روحی و جسمی مادران و کودکان و نیز ترویج علم در خانواده)
لوح تقدیر ویژه: آقای دکتر کرم زاده(دانشگاه شهید چمران اهواز)
لوح تقدیر: خانم دکتر عذرا خطیبی پور، آمنه جاوید و فاطمه جهاندار آقایان دکتر ابوالقاسم قلم سیاه، دکتر عباس حری، عبدالحسین آذرنگ، اصغر کبیری، امید شیوا، حمیدرضا منصوریان، علی روستائیان فرد و شرکت انتشارات فنی ایران
هشتمین دوره (۱۳۸۴)، تالار اجتماعات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی:
تندیس و جایزه: آقای مهندس جعفر علیزاده ( به مناسبت تأسیس موزه تاریخ طبیعی دانشگاه بوعلی سینا در همدان و کمک به تأسیس هشت موزه دیگر در کشور)
لوح تقدیر ویژه: آقای مهدی محقق( به خاطر فعالیت های پژوهشی،آموزشی،مدیریتی،ترویجی)
لوح تقدیر: آقای حسین دانشفر(پایه گذار روش های جدید آموزش علوم در دوره های ابتدایی و راهنمایی)
نهمین دوره(۱۳۸۵)، محل تالار همایش‌های پارک فناوری دانشگاه تهران:
تندیس و جایزه: آقای غلامحسین رستگار نسب
لوح تقدیر ویژه: آقای اصغر نوروزیان
لوح تقدیر: آقایان محمد رضا صیاد، دکتر احمد قهرمان و دکتر علی اکبر موسوی موحدی
تقدیر ویژه از معلمین مناطق محروم: آقایان حسینعلی زمانی، عبدالحکیم صفرزایی و اصغر طاحونی
دهمین دوره( ۱۳۸۶)، محل تالار همایش‌های پارک فناوری دانشگاه تهران:
تندیس و جایزه: کانون توسعه فرهنگی کودکان
لوح تقدیر ویژه: آقای رضا روحانی
لوح تقدیر: جمعیت منجمان مهبانگ، آقایان حسن سالاری، دکتر مهدی لبیبی، سیاوش صفاریان پور
تقدیر ویژه از معلمان مناطق محروم: خانم میترا علیخانی، آقایان سهراب حاتمی، بهمن بیگلو و علی عدالت خواه
یازدهمین دوره (۱۳۸۸ )، فرهنگسرای ابن سینا:
تندیس و جایزه: خانه ریاضیات بندر انزلی
لوح تقدیر ویژه: آقای محمد بهمن بیگی(به خاطر یک عمر تلاش انسان دوستانه در راستای ساماندهی آموزش عشایری)
لوح تقدیر: خانم مهری سرلک (به خاطر به کارگیری روش های نو در امر آموزش) ، انجمن علمی پژوهشی نجم شمال
(به خاطر ترویج دانش نجوم در میان جوانان و نوجوانان استان گیلان)
دوازدهمین دوره (۱۳۹۰)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی:
تندیس و جایزه: شرکت فن آموز
لوح تقدی ویژه: آقای دکتر شریف لطفی(موسیقی دان و استاد دانشگاه هنر تهران)
تقدیر ویژه از معلمان مناطق محروم: آقای علی سمیعیان(به خاطر تلاش در راستای دسترس پذیر کردن آموزش علوم برای دانش آموزان محروم روستای خنگ از استان خراسان جنوبی)، آقای سیروان مردوخی (به خاطر تلاش به منظور آشنا کردن معلمان و دانشآموزان استان کردستان با شیوه های نوین آموزش و همراه کردن آموزش های فیزیک با ابزار مناسب یادگیری)
جایزه نهاد مروج علم(اولین دوره): خانه ریاضیات نیشابور
سیزدهمین دوره(۱۳۹۱)، برج میلاد:
تندیس و جایزه: آقای دکتر مهدی بهزاد
“جایزه ی بهمن بیگی” برای معلمان مروج علم در مناطق محروم ( عنوان جایزه معلمان مروج در مناطق محروم از سال ۹۱، به جایزه بهمن بیگی تغییر یافت.) : حمزه رزم جو، نوذر فریدونی، رضا مال احمدی و کریم کاظمی
جایزه نهاد مروج علم : خانه ی کتابدار کودک و نوجوان و مؤسسه ی آموزشی رنگین کمان سپید
جایزه ی پژوهش با موضوع ترویج علم: آقای محمد وحیدی
جایزه ی ویژه ی رسانه ها و ترویج علم(اولین دوره) : آقایان دکتر اسماعیل میرفخرایی و فرجالله صبا
چهاردهمین دوره(۱۳۹۲)، برج میلاد:
تندیس و جایزه : مهندس احمد دالکی
جایزه نهاد مروج علم : انجمن طرح سرزمین
جایزهی پژوهش با موضوع ترویج علم : دکتر زهرا اجاق
جایزهی ویژه‌ی رسانه‌ها و ترویج علم( دومین دوره) : سیروس برزو
“جایزهی بهمن بیگی” برای معلمان مروج علم در مناطق محروم( عنوان جایزه معلمان مروج در مناطق محروم از سال ۹۱، به جایزه بهمن بیگی تغییر یافت.) : علی بهمدی
پانزدهمین دوره(۱۳۹۳)، برج میلاد:
تندیس و جایزه: کتابخانه حسینه ارشاد
تندیس و جایزه: مجله نجوم
تندیس و جایزه: دبیران مجموعه دانش معاصر آقایان دکتر محمدرضا خواجه پور و
دکتر حسین معصومی همدانی
تندیس و جایزه آموزگار مروج علم: آقای مجید محسنی
تندیس و جایزهی معلمان مناطق محروم “جایزهی بهمن بیگی” : آقای محمد نادری دره شوری
شانزدهمین دوره(۱۳۹۴)، برج میلاد تهران:
خانم نوش‌آفرین انصاری
آقای عبدالحسین وهاب‌زاده
آقای عبدالحسین آذرنگ
آقای بابک امین‌تفرشی
انتشارات مازیار به سرپرستی جناب آقای مهرداد کاظم‌زاده
آقای دکتر اسماعیل شهبازی
رصدخانه مهر بوشهر(نهاد)
خانم دکتر زرین زردار (پژوهس در حوزه ترویج علم)
آقای علی عسگر فرهادپور (جایزه بهمن بیگی)
هفدهمین دوره(۱۳۹۵)، دانشگاه تهران:
آقای دکتر محمدامین قانعی راد
آقای هنریک مجنونیان (محیط زیست)
آقای اسدالله قمری نژاد
خانۀ ریاضیات کرمان (نهاد)
پژوهش سرای ابن سینا (نهاد)
آقای محمد انوار
آقای عباس رضائیان کوچی (بهمن بیگی)
آقای سیاوش صفاریان‌پور
هجدهمین دوره(۱۳۹۶)، باغ کتاب
آقای دکتر اسماعیل کهرم
آقای دکتر مقصود فراستخواه
آقای دکتر علی رجالی
موزه علوم و فناوری
بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان
خانم مریم فیروزی
خانم تهمینه رزمجویی (بهمن بیگی)
نوزدهمین دوره (۱۳۹۷)، خانه اندیشمندان علوم انسانی
آقای دکتر هادی خانیکی
آقای دکتر علی اکبر صبوری
آقای دکتر محمدرضا توکلی صابری
خانم ثریا قزل ایاغ
مجله دانستنیها
آقای حافظ آهی
آقای دکتر پوریا واعظ نیا
موزه ملک
آقای علی مردای( جایزه بهمن بیگی)
آقای امراله یوسفی ( جایزه بهمن بیگی)
بیستمین دوره(۱۳۹۸)، صندوق نوآوری و شکوفایی
آقای دکتر داریوش فرهود
آقای دکتر ناصر فکوهی
آقای دکتر محمدرضا باطنی
خانم دکتر شیوا دولت آبادی
خانم منیره همایونی
آقای علیرضا خنجری
سرویس علمی و دانشگاهی ایسنا
آسمان نما گنبد مینا
آقای نظرمحمد اربابی (معلمان مناطق محروم)
آقای جلال جاویدی ( بهمن بیگی)
بیست ویکمین دوره(۱۳۹۹)، دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران
دکتر رضا پورحسین
دکتر مهدی زارع
سید احمد محیط طباطبایی
دکتر عبدالرحمن نجل رحیم
دکتر یحیی تابش
شهرزاد میرسلطانی
پوریا ناظمی
موزه گل سنگ‌های ایران
انجمن جامعه‌شناسی
محمد درویش اولین دوره جایزه هنریک مجنونیان(جایزه مروجان علوم محیط زیست)
نسرین حکمی
نسترن حکمی
محمد رئیسی قصر قندی جایزه زنده یاد محمد بهمن بیگی (جایزه معلمان مناطق محروم کشور)
حسن حسینی جایزه زنده یاد محمد بهمن بیگی (جایزه معلمان مروج مناطق محروم کشور)
بیست و دومین دوره (۱۴۰۰)، کتابخانه ملی
رضا ساکی ( لوح سپاس)
جلال جلیلی ( تندیس و لوح سپاس)
شهناز عشایری ( تندیس و لوح سپاس)
دکتر محمدرضا نوروزی ( تندیس و لوح سپاس)
شبکه آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران ( تندیس و لوح سپاس)
امیر عماد میرمیرانی ( تندیس و لوح سپاس)
علی‌اصغر سیدآبادی ( تندیس و لوح سپاس)
دکتر حسین آخانی سنجانی ( تندیس و لوح سپاس)
دکتر سید علیرضا ناجی ( تندیس و لوح سپاس)
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ( تندیس و لوح سپاس)
دکتر محمد تقی توسلی ( تندیس و لوح سپاس)
دکتر سیامک زند رضوی ( تندیس و لوح سپاس)
دکتر حسین عشایری ( تندیس و لوح سپاس)
محمدرضا سحاب ( تندیس و لوح سپاس)
بیست و سومین دوره (۱۴۰۱)
عادل سالاری (برنده جایزه جایزه هنریک مجنونیان «مروجان علوم محیط زیست»)
کیهان ایمانی (برنده جایزه جایزه زنده یاد محمد بهمن بیگی «معلمان مناطق محروم کشور»)
سمیه زارعی
فرزانه اخوت ( تندیس و لوح سپاس)
انجمن علمی دانشجویی بین رشته ای ترویج علم و فناوری دانشگاه تهران (برنده جایزه نهاد مروج علم)
صندوق نوآوری و شکوفایی (برنده جایزه نهاد مروج علم)
پژوهشکده تاریخ علم (برنده جایزه نهاد مروج علم)
مرضیه دهقانی ( تندیس و لوح سپاس)
جمیله میرهادی ( تندیس و لوح سپاس)
احسان مهرجو ( تندیس و لوح سپاس)
حسن نمکدوست تهرانی ( تندیس و لوح سپاس)
سیما قاسمی ( تندیس و لوح سپاس)
زهرا گویا ( تندیس و لوح سپاس)
انجمن ترویج علم ایران، موسسه ای غیرانتفاغی با قدمتی بیش از دو دهه است که با هدف فعالیت در زمینه های علمی، آموزشی و پژوهشی آغاز به کار کرده است. ساماندهی جوایز علمی تحت عنوان جایزه ترویج علم ایران، معرفی مروجان و معلمان برتر علم در مناطق محروم، برگزاری نشست ها و سمینارها و انتشار مقالات و کتب از مهمترین فعالیت های انجمن ترویج علم است.
تهران، خیابان سمیه، ساختمان 108، واحد 10