معرفی کتاب: رفتار جانوران (رویکرد تکاملی) – محمود کرمی

مشخصات کتاب

درباره مترجم

محمود کرمی، دارای درجه دکترا (PhD) از دانشگاه ایالتی کلرادو در زمینه بوم شناسی جانوری و استاد بازنشسته دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران است. وی با پیشینه تدریس در دانشگاه های معتبر کشور (فردوسی، شهید بهشتی، تربیت مدرس، صنعتی اصفهان) در زمینه بوم شناسی و محیط زیست؛ از مولفین کتاب های ( واژه نامه زیست شناسی: انتشارات علوی؛ واژه نامه زیست شناسی پنج زبانه : انتشارات گلبان؛ بررسی پوشش گیاهی:انتشارات جهاد دانشگاهی؛ زیست شناسی عمومی: مرکز نشر دانشگاهی؛ اطلس پستانداران ایران: سازمان حفاظت محیط زیست) و همچنین، نویسنده ده ها مقاله علمی در مجلات علمی داخلی و بین المللی است.

درباره کتاب

مشاهده جانوران و رفتار آنها در طبیعت یا در اسارت همواره برای انسان بسیار جذاب، شگفتی ساز و الهام بخش بوده است. میلیون‌ها نفر همه ساله برای دیدن، عکاسی و فیلمبرداری ازجانوران رهسپار باغ وحش‌ها و انواع و اقسام مناطق حفاظت شده خشکی و آبی می‌گردند. گزارش‌ها، عکس‌ها و فیلم‌های تهیه و تکثیر شده توسط این بازدیدکنندگان زیبایی‌های ظاهری حیرت‌انگیز از بابت تنوع شکلی، تفاوت اندازه، رنگ‌آمیزی و رفتار را به نمایش می‌گذارند. گرچه بسیاری از این ویژگی‌ها در باره گیاهان نیز صدق می کند، “رفتار” و “رفتارشناسی” مختص عالم جانوری است.

در این کتاب بوم شناسی رفتاری و دگر دوستی (یا از خود گذشتگی)؛ رفتار اجتماعی؛ ارتباطات ؛ پرهیزازطعمه خواران و یافتن غذا؛ گزینش زیستگاه، تشکیل قلمرو و مهاجرت؛ رفتار وسامانه های آمیزشی؛ مراقبت والدینی؛ علل بی واسطه و غائی رفتار؛ تکوین رفتار؛ سامانه‌های عصبی و رفتار؛ چگونگی ساماندهی رفتار توسط یاخته های عصبی و هورمون‌ها و بالاخره رفتارانسان مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. نظریه انتخاب طبیعی توجیه کننده و روشنگر همه مباحث ارایه شده در کتاب است.

سه موضوع دربارۀ رفتارهای مورد بحث، توجه و تأکید مولف کتاب بوده است:

• روش علمی به کار رفته برای مطالعه و بررسی رفتارها؛ روشی که به تعبیر نویسنده از منطقی استوار، قابل فهم و زیبا برخوردار است و با تخیل و توهم دربارۀ رفتارها تفاوت دارد.
• سازشی بودن رفتارها؛ یعنی رفتارهای مشاهده شده در جمعیت های طبیعی نتیجۀ فرایند انتخاب طبیعی هستند و بدون درک نظریۀ تکامل چارلز داروین نمی توان اهمیت آنها را درک و به توصیف و توضیح آنها پرداخت.
• علل وقوع رفتارها را می توان دردو دستۀ علل نزدیک (ژنتیک، فیزیولوژیک( و دور (تکاملی) مورد شناسایی و بررسی قرارداد.

مأخذ علمی همۀ رفتارهای ذکرشده در سرتاسرکتاب برای خوانندگان علاقه‌مند و پژوهشگران جوان ذکر شده است تا آن‌ها بتوانند درصورت نیاز در پژوهش‌های خود به کار برند. همچنین، در بخش” خواندنی های بیشتر ” انتهای هر یک از فصول کتاب، نوشتارهای ارزشمندی معرفی شده اند که مطالعۀ آن‌ها برای همۀ علاقمندان و پژوهشگران جدی رفتارشناسی ضروری است. ضمناً، در سرتاسر کتاب بخشی با عنوان “پرسش بحث ” ارائه شده است که سوالات اساسی و مهمی را در باره مباحث بحث شده در بردارد.