باور اصلی مؤسسان و فعالان انجمن ترویج علم ایران، به عنوان نهادی علمی و غیرانتفاعی، این است که افزایش آگاهیهای عموم مردم درباره علم و فنّاوری از جمله مؤثرترین راهها برای رسیدن به جامعهای متوازن، پیشرو و سالم است. این انجمن بنا به فلسفه وجودی خود، همواره کوشیده است تا به ترویج علم و تفکر علمی میان عموم مردم بپردازد، بسترهای مناسب را برای ترویج علم و پیوند میان تولیدکنندگان آن و عموم مردم فراهم آورد، از پژوهشها، تألیفات و ترجمههای مربوط به ترویج علم حمایت کند و در یک کلام اهمیت ترویج علم را برای مردم، سیاستگذاران و نهادهای اجتماعی تبیین نماید.
انجمن ترویج علم میکوشد همواره تعریف خود را از فرآیند عمومیسازی علم بازنگری و تکمیل کند و حتیالمقدور از تمام امکانات، شیوهها، روشها و رسانههای موجود برای تحقق این امر سود جوید. این انجمن، ترویج علم را در معنای عام آن شامل هر نوع فعالیتی میداند که هدف آن کاستن از فاصله موجود میان نهاد علم و توده مردم باشد. چنین فعالیتی میتواند در قالب قابل فهم کردن مفاهیم، دستاوردها و روشهای علمی و فنّاورانه به پیش برده شود، معطوف به بالا بردن سواد علمی جامعه باشد، برقراری ارتباط میان دانشمندان، سیاستگذاران و توده مردم را وجه همت خود قرار دهد، در راه معرفی و گسترش فرهنگ و تفکر علمی بکوشد یا هدفش آشنا کردن مردم با فنّاوریهای نو باشد. نقطه مشترک میان تمام چنین فعالیتهایی این باور است که علم، به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای بشری و به عنوان کندوکاوی عظیم و بیانتها در راه شناخت طبیعت و جامعه، میتواند نقش مهمی در بهبود حیات فکری، مادّی، فرهنگی و اجتماعی ما داشته باشد، بدون آنکه خود از تیغ نگاه انتقادی دور بماند.
با در نظر داشتن چنین پسزمینهای، انجمن ترویج علم ایران مفتخر است که توانسته در آبان ماه ۱۳۹۲ برای دومین سال متوالی هفته ترویج علم را برگزار کند. در برگزاری فعالیتهای مختلف این هفته که با برخورداری از امکانات مادّی و مالی اندک و تنها با حمایت افراد و نهادهای دوستدار علم انجام گرفت، ضمن بهرهگیری از تجارب سال گذشته، تلاش شد تا طیف متنوعی از رویدادها برای گروههای مختلف اجتماعی طراحی شود. در خلال این برنامهها زمینه آشنایی و برقراری ارتباط میان مردم، نهادهای علمی و دانشمندان فراهم شد. این آشناییها منجر به گستردهتر شدن دامنه فعالیتهای انجمن و علاقمند شدن بسیاری نهادها و مراکز دیگر برای ورود به عرصه ترویج علم گردید. در این میان، پیشنهادهایی همکاری در قالب تفاهم نامه از سوی نهادهای گوناگون ارائه شده که در صورت پیگیری طرفین میتواند نویدبخش فعالیتهایی ثمربخش در سالهای آینده باشد. انجمن ترویج علم امیدوار است که دامنه چنین همکاریهایی محدود به شهر تهران نماند و امکان گسترش آن به شهرهای دیگر وجود داشته باشد. انجمن ترویج علم ایران بر خود لازم میداند که از تلاشها و حمایتهای همهجانبه شرکت برج میلاد تهران قدردانی ویژه نماید. این شرکت علاوه بر در اختیار قرار دادن فضایی برای تأسیس باغ علم، بزرگترین یاری را نیز در برگزاری رویدادهای هفته ترویج علم کرد و با در اختیار گذاشتن فضا و امکانات خود نشان داد که چگونه میتوان با مدیریت فرهنگی صحیح، ترویج علم را با فعالیتهای مختلف فرهنگی و شهری پیوند زد. انجمن ترویج علم ایران امید و انتظار دارد که چنین رویکرد مشارکتیای از جانب سایر نهادها و مؤسسات نیز دیده شود و آنان نیز در سالهای آینده به سهم خود بخشی از برگزاری هفته ترویج علم را برعهده گیرند، تا از این راه ضمن همافزایی گروهی، فضایی نیز برای استفاده از امکانات مشترک فراهم شود. بهویژه، انجمن ترویج علم ایران از صدا و سیما، خبرگزاریها، رسانهها و روزنامههای کشور انتظار دارد که برگزاری چنین رویدادی را به نحو مناسب پوشش دهند و از توان اطلاعرسانی خود برای ارتقاء سطح آن سود جویند. همچنین انجمن ترویج علم ایران انتظار دارد که وزارتخانه آموزش و پرورش به عنوان نهادی که باید بیشترین نگرانیها و حساسیتها را درباره ترویج علم داشته باشد، همکاری بیشتری در برگزاری این هفته، ولو در حد معرفی آن به معلمان و دانشآموزان، انجام دهد.
انجمن ترویج علم مفتخر است که در سال ۱۳۹۲ برای چهاردهمین دوره متوالی «جایزه ترویج علم ایران» را به خلاقانهترین کوششهایی که در راه ترویج علم صورت گرفته، اهداء نماید. اصلیترین معیارهای اهدای این جایزه نوآوری و استمرار بوده است. برگزیدگان امسال افراد و نهادهایی هستند که علیرغم تنوع شکل و قالب فعالیتهایشان، گامهایی تازه در راه ترویج علم برداشتهاند و بر تجارب پیشین افزودهاند. هیئت داوران بهویژه استمرار فعالیتهای ترویجی را نیز مدّ نظر قرار داده و با عنایت به این نکته که تنها از راه تداوم و پیگیری میتوان به نتیجهای مطلوب در ترویج علم رسید، این مؤلفه را در انتخابهای خود لحاظ کرده است.
انجمن ترویج علم ایران با ابراز تشکر از همه کسانی که به انحاء مختلف اهداء این جایزه را ممکن ساختند، مایل است تشکر ویژه خود را ابتدا از دبیر این جایزه، سرکار خانم مهرناز خراسانچی، و سپس هیئت داوران اعلام نماید. هیئت داوران این دوره متشکل از افراد زیر بوده است: ناهید آموزگار، شیرین احمدنیا، نصرالله افاضل، ترانه اقلیدس، نوشآفرین انصاری، مهرناز خراسانچی، مهشید دولت، طاهره رستگار، مهدی زارع، تهمینه شاوردی، معصومه شاهسواری، حسین شیخرضائی، مهدی صارمیفر، سیاوش صفاریانپور، اکرم قدیمی، حسن نمکدوست و منصور وصالی.
هیئت داوران، اسامی برگزیدگان چهاردهمین دوره جایزه ترویج علم ایران به همراه دلایل انتخاب آنان را به شرح ذیل اعلام کرده است:
جناب آقای علی بهمدی برنده جایزه بهمن بیگی (معلمان مناطق محروم) به دلیل کوشش پیگیر در راه آموزش در مناطق محروم، شوقانگیز کردن امر آموزش، فعالیت داوطلبانه و مؤثر جهت دسترسپذیر کردن آموزش برای دانشآموزان مناطق محروم کشور و تداوم و گستردگی فعالیتها.
جناب آقای مهندس احمد دالکی به دلیل کوشش پیگیر و مستمر در راه آموزش و گسترش نجوم آماتوری و علوم فضا، زمینهسازی برای انجام فعالیتهای علمی از سوی گروههای سنّی مختلف، انتشار کتب علمی-عمومی و تلاش برای ایجاد مراکزی با هدف عمومیسازی علم.
جناب آقای سیروس برزو به دلیل کوشش چشمگیر و دیرپا در زمینه روزنامهنگاری علمی بهویژه در حوزه فضا، تلاشهای مجدّانه در زمینه معرفی دانش فضا در داخل و خارج کشور و همچنین برخورداری از حمایت حرفهای جمعی از روزنامهنگاران علمی کشور که ایشان را سزاوار دریافت جایزه ترویج علم دانستهاند.
انجمن طرح سرزمین به دلیل کوشش چشمگیر در حفاظت از طبیعت، گونههای در حال انقراض و تنوع زیستی کشور، ارتقاء سطح آگاهیهای عمومی از طریق برپایی دورههای آموزشی برای گروههای مختلف مخاطبان و تداوم فعالیتها در جلب توجه و حساسیت عمومی به مقولات زیستمحیطی.
سرکار خانم دکتر زهرا اجاق به دلیل کوشش پیگیر در راه پژوهش و تحقیق درباره جنبههای نظری، تاریخی و مفهومی ترویج علم در ایران از جمله در نوشتهها و طرحهای پژوهشی گوناگون و همچنین نگارش پایاننامه دکتری با موضوع ارتباطات عمومی علم در مجلههای علمی-عمومی ایران.
علاوه بر این، انجمن ترویج علم ایران مفتخر است که از مدیر عامل محترم شرکت برج میلاد تهران، مهندس فرزاد هوشیار پارسیان، به دلیل کوششهای چشمگیر شرکت تحت مدیریت ایشان در ایجاد فضایی اجتماعی-فرهنگی و نیز حمایت از نهادهای علمی-فرهنگی کشور از جمله انجمن ترویج علم ایران و به سبب استمرار در پیوند فعالیتهای شهری با فعالیتهای فرهنگی و ترویجی به عنوان حامی چهاردهمین دوره جایزه ترویج علم ایران نام برده و لوح یادبود خود را به این مدیریت اهداء نماید.
انجمن ترویج علم ایران
نهم آبان ماه ۱۳۹۲