آیین اهدای دهمین جایزه ترویج علم ایران در تاریخ ۲۴ بهمن ماه در محل پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، با حضور اعضاء انجمن، علاقهمندان، نامزدهای جایزه و همراهانشان برگزار شد.
در این مراسم، طبق برنامه از پیش اعلام شده نخست خانم بنیهارونی، دبیر انجمن، ضمن خیر مقدم به حضار از دکتر حرّی، رئیس انجمن ترویج علم ایران درخواست کردند درباره چیستی و چگونگی ترویج علم صحبت کنند. محور اصلی سخنرانی ایشان درباب اینترنت و کاربرد آن در امر ترویج علم بود. ایشان با اشاره به نفوذ گسترده اینترنت در دنیای امروز و آمیزش علم و شبه علم در آن، بر رسالت مروجان علم در تعیین معیاری برای سنجش این دو از یکدیگر تأکید کردند. همچنین، ترویج علم را انتقال مفاهیم علمی به لایههای متفاوت اجتماعی با استفاده از رسانهها با هدف توسعه تفکر علمی در جامعه خوانده و خاطرنشان کردند که تحقق این مهم نیازمند شرایط ویژهای در محیطهای متفاوت است. به عنوان نمونه در محیطی الکترونیکی که اینترنت نقش عمدهای در دستیابی به اطلاعات دارد، رسالت ترویج علم بسیار سنگین بوده و هرچه دسترسی به این موهبت بیشتر شود، میزان استناد به منابع اینترنتی نیز افزایش یافته و در تولید علم اثرگذار خواهد بود.
دکتر حرّی با اشاره به تبعات بهرهمندی از اینترنت که خود نوعی موهبت است، افزودند: علیرغم دسترسی به اطلاعات علمی از طریق اینترنت، به دلیل آنکه کنترلی بر روی اطلاعات در آن نیست، آمیزشی میان علم و شبه علم در آن مشاهده میشود که نیازمند معیاری برای تشخیص این دو است و این سنجه را مروجان علم میتوانند فراهم کنند.
به گفته وی، با نفوذ هرچه بیشتر اینترنت در جامعه، رسالت مروجان علم برای اینکه این نسخهها را هرچه سریعتر در اختیار جامعه قرار دهند، بیشتر میشود. ایشان با اشاره به اینکه بیشتر مردم وجه مثبت اینترنت را در نظر میگیرند، غافل از آنکه بدون وجود چنین نسخههایی اطلاعات فرعی در اختیار افراد قرار میگیرد، اذعان کردند: برای تعیین چگونگی پرداختن به ترویج علم در چنین فضایی باید این محیط را به درستی شناخت و در مدارس که پایهگذار تولید علم هستند، ماهیت و بطن اینترنت و چگونگی انتخاب گزینههای درست را در همه جهان در قالب دروس شناساند و چگونگی استفاده بهینه از آن را به ویژه به کودکان که خود مولدان علم آینده هستند، آموزش داد.
پس از سخنان ایشان، خانم نوش آفرین انصاری، دبیر کمیته جایزه ترویج علم ایران، جهت ارائه گزارشی درباره چگونگی داوری جایزه ترویج علم به سخنرانی پرداخته و با اشاره به اینکه قریب ۶ سال است که در این سمت حضور دارند و وظیفه انتخاب داور و معرفی آنها به اعضای هیئت مدیره انجمن بر عهده ایشان است افزودند: هرساله تعداد زیادی از نهادها و افراد برای دریافت جایزه به ما معرفی میشوند که فعالیتهای تعداد زیادی از آنها در قالب آیین نامه اهدای جایزه ترویج علم نمیگنجد. همچنین ایشان با ذکر این مسئله که اهدای جایزه معلمان مناطق محروم، که مسئولیت آن بر عهده خانم رستگار قرار دارد، به همت نوههای مادربزرگی خیّر و مدرسه ساز صورت میگیرد از انجام این مراسم که منجر به تشویق این قشر زحمت کش و گمنام میشود سپاسگزاری کردند.
دکتر رضا منصوری دیگر سخنران مراسم اهدای دهمین جایزه ترویج علم بودند که دربارۀ ارتباط میان توسعه، مدرنیته و ترویج علم به صحبت پرداختند. ایشان با اشاره به این امر که توسعه از علوم اقتصادی و مدرنیته از علوم اجتماعی هر دو به هم وابستهاند، خاطر نشان کردند که هر کشور توسعه یافتهای، مدرن بوده و کشورهای سنتی و به دور از مدرنیت، توسعه نیافتهاند و باید با تعیین شرایط ویژه هر کشور در این دو مقوله، به ترویج علم (به مفهوم جدید آن) با اسباب و لوازم موجود در آن جامعه پرداخت.
به نظر ایشان دانشگاهیان ما با مفهوم جدید علم – آنگونه که در دنیا مطرح است – آشنا نیستند و هنوز لغتی معادل «Scientist» در فارسی وجود ندارد، زیرا واژه «عالم» تنها به کسی که در مدارس علوم دینی تحصیل کرده قابل اطلاق است.
ایشان همچنین با اشاره به عدم افزایش بودجه پژوهشی کشور در طول چهار برنامه توسعه کشور گفتند: در طول اجرای چهار برنامه پنجساله توسعه، سهم اعتبارات پژوهشی به نیم درصد تولید نا خالص ملی نیز نرسیده و این نه دلیل مخالفت با رشد تحقیقات بلکه به دلیل آن است که هنوز متوجه مفهوم علم و اهمیت آن نبوده و لذا اختصاص اعتبار به آن را هدررفتن بودجه میدانیم.
دکتر منصوری، که عضو فرهنگستان علوم کشورهای در حال توسعه نیز هستند، تأکید کردند که علم همان دانش نیست زیرا دانش مجموعه دانستههایی را که خود بخشی از دانش بشری است در برمیگیرد و محصول علم است و ما در دانشگاههای کشور با مطالعه کتب که خود بخشی از محصول علم هستند مقداری دانش را گسترش میدهیم اما علم یک پدیده بسیار پیچیده اجتماعی است و در ترویج علم نباید مفهوم گذشته علم را ترویج کنیم.
پس از اتمام سخنرانی ایشان خانم بنیهارونی با ذکر این مطلب که در این جمع همه دانشمند هستند لیکن انجمن میخواهد از دانشمندی که برای جامعه امروز ایران زحمت بسیار کشیده است قدردانی کند از آقای شهرداد میرزایی دعوت کردند که این دانشمند را برای حضار معرفی نمایند.
آقای میرزایی، رضا روحانی را دانشمندی خطاب کردند که مروج علم نیز هست، مروجی که کار خود را با روی هم گذاشتن آجرهای اندیشه پیش میبرد. ساختمان نمیسازد، بلکه انسان میسازد؛ انسانی توانمند که بتواند با دستهای خود مسائل خود را حل کند. ایشان همچنین با اشاره به نقش مؤثر آقای روحانی در تأسیس کاوشکده معلم در یافت آباد، مرکز علوم و فنون خواجه نصیر طوسی، مرکز زیستشناسی کانون و رصدخانهها و آسماننماهای دیگر خواستار بنیان گذاردن جایزهای به نام او شدند. جایزهای برای کسانی که دانش تولید میکنند؛ توانمندند؛ فعال هستند؛ و شایستگی آرزوهایشان را دارند.
پس از قرائت این متن، خانم بنیهارونی از خانم توران میرهادی درخواست نمودند که برای اهدای لوح تقدیر ویژه انجمن به آقای روحانی به روی سن بیایند. آقای روحانی نیز با تشکر از هیئت مدیره انجمن و آقای میرزایی از افراد گمنامی که در انجام فعالیتهای فوق ایشان را یاری نموده بودند قدردانی کردند.
پس از این، خانم طاهره رستگار با قرائت بیانیه هیئت داوران دهمین جایزه ترویج علم ایران، متشکل از خانمها ناهید بنیهارونی و طاهره رستگار و آقایان نصرالله افاضل، دکتر حسین شیخ رضایی و دکتر منصور وصالی، معیارهای مورد نظر ایشان در انتخاب برترین مروجان سال ۱۳۸۶ را انگیزه، تداوم، گستردگی، برنامهریزی، تنوع فعالیتها، توجه به هویت ملی، پاسخ به گروههای خاص، نوآوری، کارگروهی و زمینهسازی برای فعالیتهای داوطلبانه عنوان کردند. نیز تأکید نمودند که انجمن ترویج علم ایران به پاس تقدیر از معلمان مناطق محروم که به دور از تبلیغات در روستاها و مناطق دور افتاده کشور علم را به لایههای مختلف اجتماعی کشاندهاند در این دوره نیز برای دومینبار مورد تقدیر قرار گرفته و جایزه دریافت میکنند.
خانم بنیهارونی با دعوت از خانم میرهادی، دکتر منصوری، دکتر محقق و دکتر حرّی برای اهدای جوایز، برندگان این دوره را بدین شرح معرفی نمودند:
• لوح تقدیر انجمن ترویج علم ایران به جناب آقای حسن سالاری، بهخاطر راه اندازی پایگاه اینترنتی علمی و آموزشی جزیره دانش و تلاش در جهت ارتقاء سطح دانش و آگاهی عموم مردم.
• لوح تقدیر انجمن ترویج علم ایران به جناب آقای دکتر مهدی لبیبی و همه دست اندرکاران و برنامه سازان شبکه رادیویی سلامت به خاطر تلاش در جهت اعتلای سطح آگاهی پزشکی و بهداشتی جامعه.
• لوح تقدیر انجمن ترویج علم ایران به جناب آقای سیاوش صفاریان پور، برای برنامهسازی علمی و آشنا ساختن عموم مردم با علم نجوم.
• لوح تقدیر انجمن ترویج علم ایران به جمعیت منجمان مهبانگ، بهخاطر ارتقاء سطح دانش در میان جوانان استان سیستان و بلوچستان و تلاش در جهت ترویج علم نجوم.
• تندیس و جایزه انجمن ترویج علم ایران به کانون توسعه فرهنگی کودکان برای بالا بردن سطح دانش عمومی و تلاش در جهت اعتلاء فرهنگ و هنر کودکان این سرزمین.
• لوح تقدیر و جایزه انجمن ترویج علم ایران به جناب آقای سهراب حاتمی بهمن بیگلو، آموزگار عشایر فیروزآباد استان فارس.
• لوح تقدیر و جایزه انجمن ترویج علم ایران به جناب آقای علی عدالت خواه، معلمی از روستاهای استان بوشهر.
• لوح تقدیر و جایزه انجمن ترویج علم ایران به سرکار خانم میترا علیخانی، معلم و مدیر مدرسهای از روستاهای استان اصفهان.
پس از پایان مراسم از حضار خواسته شد تا ارتباط خود را با انجمن تداوم بخشیده و دبیرخانه انجمن را خانه خود بدانند.