مراسم گرامیداشت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه و افتتاحیه دوازدهمین رویداد هفته ترویج علم ایران با حضور جمعی از اندیشمندان و فرهیختگان کشور در محل آسمان نمای گنبد مینا برگزار شد.
در این مراسم، جعفر توفیقی، وزیر سابق علوم تحقیقات و فناوری ضمن تشکر از انجمن ترویج علم که سال‌هاست با انگیزه به دنبال ترویج علم هستند، گفت: هرچه اسرار خلقت بیشتر کشف می‌شود، بشر به اهمیت علم بیشتر پی می‌برد چراکه در تمام این اسرار مفاهیم و قوانین علمی جاری است.
وی افزود: با کشف هر راز از آفرینش، صدها مجهول دیگر به دنیای علم اضافه می‌شود. این یعنی علم نامتناهی است و تمام کائنات و هستی بر علم استوار است.
وی اضافه کرد: متاسفانه علم با سرعتی که در بین دانشمندان توسعه و پیشرفت پیدا می‌کند، در جامعه اثرگذار نیست؛ این در حالیست که جامعه به بیداری علمی و تفکر علمی نیاز دارد.
توفیقی ادامه داد: این هفته فرصت بسیار مناسبی‌ست که راجع به مسائل مختلف علم صحبت و واکاوی صورت بگیرد. باید فکر کرد که چرا علم در صلح و توسعه پایدار هنوز به موفقیت نرسیده است.
وزیر سابق عتف اظهار داشت: شاید دلیل، تنهایی علم است. علم به همین دلیل نمی‌تواند به صلح و توسعه پایدار ختم شود و به همین دلیل است که بزرگترین فجایع تاریخی بشر به وسیله دستاوردهای علمی انجام می‌گیرند و بحرانی‌هایی مثل بحران آب، بحران انرژی، فقر و گرسنگی و بحران محیط زیست، روز به روز بیشتر می‌شوند.
وی با بیان اینکه علم نیازمند نظام حکمرانی مبتنی بر اخلاق و آزادی است، گفت: مادامی که این نظام نهادینه نشود، علم به صلح و توسعه ختم نخواهد شد. در کنار آن علم به آزادی هم نیاز دارد. آزادی به این معنا که علم ابزار دست سیاستمداران و مستعمره دولت‌ها نباشد.
توفیقی تصریح کرد: علم در آزادی بیان، تفکر انتقادی و تضارب آرا معنا پیدا می‌کند و وظیفه آن علاوه بر کشف، بیان حقایق نیز هست.
وزیر علوم سابق تاکید کرد: باید برای دانشگاه استقلال قائل شد. اگر دانشگاه و دانشگاهی آزاد و مستقل نباشد، علم به هیچ وجه نمی‌تواند وظایف ذاتی خود را انجام دهد.
توفیقی خاطرنشان کرد: دانشگاه در آزادی بیان و علم در آزادی بیان معنا می‌شود.
وی تاکید کرد: دانشگاه یک نهاد خود تدبیر است که می‌تواند بهتر از هر فرد و نظام دیگری، خود را و امور مرتبط با خود را تدبیر و اداره کند. اگر علم به وظایف خود برای صلح و توسعه عمل نکرده و نتوانسته این دو را محقق کند، یکی از دلایل آن آزاد نبودن دانشگاه و دانشگاهیان است؛ یکی از دلایل آن ابزار بودن علم در دست سیاستمداران و آزادی نداشتن دانشگاه‌ها است.
وزیر سابق علوم یادآور شد: از مهمترین دلایل مهاجرت نخبگان در کنار اشتغال و اقتصاد، می‌توان به همین عدم استقلال دانشگاه و دانشگاهیان اشاره کرد.
